संधिरोग ही एक वैद्यकीय स्थिती आहे जी सामान्यत: सांधेदुखीच्या हल्ल्यांद्वारे दर्शविली जाते, सामान्यतः मोठ्या पायाच्या पायात दिसून येते, जरी इतर सांधे जसे की घोटे, गुडघे, मनगट, बोटे आणि कोपर देखील प्रभावित होऊ शकतात. अल्कोहोल, उच्च रक्तदाब, लठ्ठपणा, विशिष्ट औषधांचा वापर आणि हायपरथायरॉईडीझम आणि ल्युकेमिया यांसारख्या काही आजारांमुळे संधिरोग होण्याची शक्यता असते. काही लोकांमध्ये केवळ यूरिक ऍसिडचे उच्च रक्त पातळी प्रकट होऊ शकते, ही स्थिती हायपरयुरिसेमिया म्हणून ओळखली जाते. इतर रूग्णांमध्ये, संधिरोगाच्या लक्षणांमध्ये संधिवात, मूत्रपिंडाचे कार्य कमी होणे आणि मूत्रपिंड दगड यांचा समावेश होतो. संधिरोगाचा संधिवात प्रभावित सांध्यामध्ये तीव्र वेदना, लालसरपणा, सूज आणि विरंगुळा द्वारे दर्शविले जाते आणि सामान्यतः ऊतींमध्ये यूरिक ऍसिड क्रिस्टल्स जमा झाल्यामुळे उद्भवते.
संधिरोगावरील आयुर्वेदिक हर्बल उपचारामध्ये लक्षणांवर उपचार करणे तसेच रोगाच्या मूळ कारणावर उपचार करणे समाविष्ट आहे, जे यूरिक ऍसिडचे जास्त प्रमाण आहे आणि जे असामान्य ठिकाणी जमा होते. अनेक आयुर्वेदिक हर्बल औषधे संधिरोगाच्या उपचार आणि व्यवस्थापनासाठी त्यांच्या कृतीमध्ये विशिष्ट आहेत. ही औषधे रक्तातील यूरिक ऍसिडची उपस्थिती कमी करतात आणि ऊती आणि सांध्यामध्ये जमा झालेल्या युरिक ऍसिड क्रिस्टल्स देखील फ्लश करतात. ही औषधे सहसा मूत्रपिंडांद्वारे यूरिक ऍसिड काढून टाकतात. वेगवेगळ्या सांध्यातील जळजळ, सूज आणि वेदनांवर उपचार करणारी औषधे देखील वापरली जातात. मूत्रपिंडाचे कार्य टिकवून ठेवण्यासाठी आणि दुरुस्त करण्यासाठी आणि मूत्रपिंडात दगड असल्यास विरघळण्यास मदत करण्यासाठी देखील औषधे दिली जातात.
यूरिक ऍसिडच्या उच्च पातळीसाठी जबाबदार असलेल्या कोणत्याही परिस्थितीचे निदान करण्यासाठी प्रभावित व्यक्तीची कसून तपासणी करणे देखील महत्त्वाचे आहे. उपस्थित असल्यास, हायपरथायरॉईडीझम आणि ल्युकेमिया सारख्या वैद्यकीय स्थितींवर उपचार करणे आवश्यक आहे. संधिरोग आणि त्याच्या गुंतागुंतांवर आयुर्वेदिक उपचार साधारणपणे दोन ते चार महिने चालू ठेवावे लागतील ज्यामुळे या स्थितीतून पूर्ण आराम मिळू शकेल. क्रॉनिक किडनी फेल्युअर सारख्या गुंतागुंतांवर दीर्घकाळ उपचार करावे लागतील. ल्युकेमियासारख्या स्थितींवर किमान सहा ते नऊ महिने आक्रमकपणे उपचार करणे आवश्यक आहे.
एकूणच, आयुर्वेदिक हर्बल औषधांचा विवेकपूर्ण वापर संधिरोग पूर्णपणे बरा करू शकतो आणि त्याची पुनरावृत्ती टाळू शकतो. संधिरोग होण्याची शक्यता निर्माण करणारे घटक टाळण्यासाठी जीवनशैलीत पुरेशा बदलांचा अवलंब करणे आवश्यक आहे.
आयुर्वेदिक हर्बल उपचार, हर्बल औषधे, गाउट, हायपरयुरिसेमिया