चारकोट मेरी टूथ रोग हा एक आनुवंशिक विकार आहे ज्यामध्ये हातपायच्या मज्जातंतूंचा समावेश होतो. या मज्जातंतूंमध्ये जळजळ आणि झीज झाल्यामुळे लक्षणे दिसतात जी सामान्यत: पौगंडावस्थेमध्ये किंवा प्रौढत्वाच्या सुरुवातीच्या काळात दिसतात आणि त्यात सुन्नपणा, वेदना आणि खालच्या अवयवांमध्ये कमकुवतपणा, स्नायू डिस्ट्रोफी, पायांचे विस्कळीत न्यूरोमस्क्यूलर समन्वय, पायांमध्ये विकृती आणि वारंवार पडणे यांचा समावेश होतो. या स्थितीच्या आधुनिक व्यवस्थापनामध्ये नियमित व्यायाम, फिजिओथेरपी आणि पायांची काळजी घेणे समाविष्ट आहे; स्नायूंचा शोष आणि पायांची कायमची विकृती टाळण्यासाठी लवकरात लवकर उपचार सुरू करणे महत्त्वाचे आहे.
चारकोट मेरी टूथ रोगासाठी आयुर्वेदिक हर्बल उपचारांमध्ये गौण मज्जातंतूंच्या जळजळ आणि क्षीणतेवर उपचार करण्यासाठी हर्बल औषधांचा वापर समाविष्ट असतो, विशेषत: खालच्या अंगांच्या. मध्यवर्ती मज्जासंस्थेवर तसेच वैयक्तिक तंत्रिका पेशींवर कार्य करणारी औषधे या स्थितीच्या व्यवस्थापनात उपचारांचा मुख्य आधार बनतात. न्यूरोमस्क्युलर समन्वय सुधारणारी आणि स्नायूंचे कार्य टिकवून ठेवणारी औषधे देखील वर नमूद केलेल्या औषधांच्या संयोगाने वापरली जातात.
उपचार हा प्रामुख्याने तोंडावाटे औषधोपचारावर असला तरी, खालच्या अंगांची रचना आणि कार्य जतन करण्यासाठी आणि अधिक चांगली सुधारणा घडवून आणण्यासाठी स्थानिक थेरपीचा देखील उपयोग केला जाऊ शकतो. स्थानिकीकृत उपचार हे प्रामुख्याने औषधी तेल वापरून खालच्या अंगांना मसाज करून, त्यानंतर औषधीयुक्त वाफेचे फोमेंटेशन केले जाते. स्नायूंचे कार्य आणि समन्वय राखण्यासाठी नियमित व्यायाम महत्वाचे आहेत.
चारकोट मेरी टूथ रोगाने बाधित बहुतेक व्यक्तींना 4-6 महिन्यांच्या कालावधीसाठी आयुर्वेदिक हर्बल उपचारांची आवश्यकता असते, उपचार सुरू करताना स्थितीची तीव्रता आणि मज्जातंतूंच्या नुकसानीच्या प्रमाणात अवलंबून. आयुर्वेदिक हर्बल उपचारांमुळे या स्थितीमुळे प्रभावित झालेल्या व्यक्तींच्या जीवनाची गुणवत्ता लक्षणीयरीत्या सुधारू शकते आणि लक्षणे लक्षणीयरीत्या कमी होण्यास मदत होऊ शकते. अशा प्रकारे चारकोट मेरी टूथ रोगाच्या व्यवस्थापनात आणि उपचारात आयुर्वेदिक हर्बल उपचारांची महत्त्वपूर्ण भूमिका आहे.
आयुर्वेदिक हर्बल उपचार, हर्बल औषधे, चारकोट मेरी दात रोग