हर्पस सिम्प्लेक्स हा एक विषाणूजन्य संसर्ग आहे जो तोंड, चेहरा आणि गुप्तांगांच्या त्वचेवर आणि श्लेष्मल त्वचेवर परिणाम करतो. हर्पस सिम्प्लेक्स संसर्ग, ज्याला सर्दी घसा म्हणून देखील ओळखले जाते, सामान्यतः कमी प्रतिकारशक्ती असलेल्या लोकांमध्ये आढळते. फोडांसोबत खाज सुटणे आणि वेदना, लसिका ग्रंथी सुजणे आणि ताप येतो. संसर्ग, तणाव, आघात, अतिनील किरणांच्या संपर्कात येणे आणि प्रतिकारशक्ती कमी होणे यामुळे हर्पस सिम्प्लेक्स संसर्ग वारंवार होऊ शकतो. नागीण सिम्प्लेक्समधील फोड सामान्यतः एक किंवा दोन आठवड्यांत बरे होतात.
नागीण सिम्प्लेक्सच्या आयुर्वेदिक हर्बल उपचारामध्ये विषाणूविरोधी हर्बल औषधांचा वापर समाविष्ट असतो जे हर्पस सिम्प्लेक्स विषाणूवर कार्य करतात आणि त्यास निष्क्रिय करतात. याव्यतिरिक्त, ही औषधे नागीण सिम्प्लेक्सच्या जखमांना देखील बरे करतात आणि रोग बरा करतात. अँटी-व्हायरल हर्बल औषधे देखील शरीराची प्रतिकारशक्ती सुधारण्यासाठी आणि पुढील संक्रमणास प्रतिबंध करण्याचा दुहेरी उद्देश पूर्ण करतात, ज्यामुळे आयुर्वेदिक हर्बल औषधांसह संपूर्ण उपचारानंतर पुनरावृत्ती क्वचितच दिसून येते. हर्बल पेस्ट किंवा औषधी तेलांचा स्थानिक वापर तसेच तोंडावाटे औषधांचा वापर या दोन्ही स्वरूपात उपचार दिले जाऊ शकतात. ज्यांची रोगप्रतिकारक स्थिती अत्यंत तडजोड केलेली आहे अशा प्रभावित व्यक्तींना शरीराची प्रतिकारशक्ती वाढवण्यासाठी अतिरिक्त हर्बल औषधे देखील दिली जाऊ शकतात.
HIV आणि AIDS च्या प्रकटीकरणामध्ये हर्पस सिम्प्लेक्स हा एक संधीसाधू संसर्ग म्हणून ओळखला जातो. नागीण सिम्प्लेक्सचा आक्रमक उपचार प्रभावित व्यक्तीचा त्रास बर्‍याच प्रमाणात कमी करू शकतो आणि उपचाराचा वेळ कमी करू शकतो. उदाहरणार्थ, तोंडाच्या नागीण सिम्प्लेक्स संसर्गामुळे तीव्र वेदना होतात आणि अन्न खाण्यास, चघळण्यास किंवा गिळण्यास असमर्थता येते. आयुर्वेदिक हर्बल उपचार स्थानिक वापराच्या स्वरूपात आणि तोंडी औषधोपचाराने दोन ते तीन दिवसांत या स्थितीत आराम मिळू शकतो. तथापि, पुनरावृत्ती टाळण्यासाठी औषधे किमान 3-4 महिने चालू ठेवावीत.
आयुर्वेदिक हर्बल उपचार अशा प्रकारे नागीण सिम्प्लेक्सच्या उपचार आणि व्यवस्थापनामध्ये महत्त्वपूर्ण योगदान देतात.
आयुर्वेदिक हर्बल उपचार, हर्बल औषधे, नागीण सिम्प्लेक्स