अंधत्वाच्या प्रमुख कारणांपैकी एक म्हणजे वयाशी संबंधित मॅक्युलर डिजनरेशन म्हणून ओळखली जाणारी वैद्यकीय स्थिती; थोडक्यात AMD किंवा ARMD म्हणून ओळखले जाते. नावाप्रमाणेच, या स्थितीमुळे रेटिनाचा सर्वात महत्त्वाचा आणि कार्यशील भाग असलेल्या मॅक्युलाचा र्‍हास होतो, ज्यामुळे मध्यवर्ती दृष्टी कमी होते. या स्थितीशी संबंधित अनेक जोखीम घटक आहेत आणि त्यात वृद्धत्व, स्त्री लिंग, आनुवंशिकता, चुकीचा आहार, जास्त सूर्यप्रकाश, धूम्रपान, हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी रोग, उच्च रक्तदाब आणि लठ्ठपणा यांचा समावेश होतो.
हा रोग ओला प्रकार किंवा कोरडा प्रकार म्हणून वर्गीकृत आहे. कोरडा प्रकार उर्फ नॉन-एक्स्युडेटिव्ह किंवा नॉन-नियोव्हस्कुलर AMD, डोळयातील पडदाच्या थरांमध्ये ड्रुसेन (पिवळे डाग) जमा होण्याची हळूहळू प्रक्रिया समाविष्ट करते, ज्यामुळे हळूहळू पातळ होते आणि मध्यवर्ती दृष्टी कमी होते. जरी कोरडे AMD जवळजवळ 90% प्रभावित व्यक्तींना प्रभावित करते, परंतु यामुळे मर्यादित दृष्टी कमी होते, कारण प्रक्रिया सामान्यतः काही काळानंतर स्थिर होते.
हेच AMD च्या ओल्या प्रकारासाठी लागू होत नाही, ज्यामुळे AMD रूग्णांमध्ये 80% पेक्षा जास्त दृष्टी कमी होते, जरी ते फक्त 10% प्रभावित व्यक्तींना प्रभावित करते. exudative किंवा neovascular AMD म्हणूनही ओळखले जाते, यामध्ये डोळयातील पडदा खाली असामान्य रक्तवाहिन्यांची वाढ होते, ज्यामुळे द्रव आणि रक्त गळती होते. दृष्टी कमी होणे अचानक, नाट्यमय आणि प्रगतीशील असू शकते, बहुतेकदा काही दिवस किंवा आठवड्यात.
मासे, गडद हिरव्या पालेभाज्या, लसूण आणि कांदा, सोया, पिवळी फळे आणि भाज्या, ब्लूबेरी, द्राक्षे, वाईन, नट, एक्स्ट्रा व्हर्जिन ऑलिव्ह यासारख्या अन्न आणि आहारातील पूरक आहारांच्या मदतीने कोरड्या AMD ची लक्षणे रोखली जाऊ शकतात किंवा कमी केली जाऊ शकतात. तेल, जस्त, तांबे, मॅग्नेशियम, सेलेनियम, फॅटी ऍसिडस्, ल्युटीन, झेक्सॅन्थिन, कॅरोटिनॉइड्स, जीवनसत्त्वे ए, बी, सी, आणि डी, ग्लूटाथिओन, फ्लेव्हिनॉइड्स, एमिनो ऍसिडस्, गिंगको बिलोबा, ऋषी, बिल्बेरी आणि मिल्क काटेरी फुले व झुबकेदार पानांचे एक लहान झाड.
ओले AMD साठी उपचारांमध्ये अँटीव्हास्कुलर एंडोथेलियल ग्रोथ फॅक्टर (अँटी VEGF) औषधे, लेसर फोटोकोग्युलेशन, फोटोडायनामिक थेरपी आणि कमी दृष्टी असलेल्या उपकरणांचा वापर समाविष्ट आहे. अँटी VEGF इंट्रा-ओक्युलर इंजेक्शन्स सध्या ओले AMD साठी सर्वात प्रभावी उपचार असल्याचे मानले जाते; तथापि, या उपचारामुळे संभाव्य गंभीर अल्प आणि दीर्घकालीन दुष्परिणाम होऊ शकतात.
कोरड्या एएमडीवर तोंडावाटे आणि स्थानिक पातळीवर त्रिफळा किंवा महात्रिफळा घृत (स्पष्ट केलेले लोणी) सह रसायन (पुनरुत्थान) औषधी वनस्पती वापरून आयुर्वेदिक औषधांसह उपचार केले जाऊ शकतात, विशेषत: नेत्र-तर्पण (डोळ्याचे स्नेहन) म्हणून ओळखल्या जाणार्‍या पंचकर्म प्रक्रियेच्या स्वरूपात. आयुर्वेदिक उपचारानंतर, बहुतेक प्रभावित व्यक्तींना तीन दशकांहून अधिक काळापासून एक सभ्य दृष्टी टिकवून ठेवण्यासाठी ओळखले जाते.
AMD च्या ओल्या प्रकारात अचानक आणि तीव्र दृष्टी कमी होण्यापासून दूर ठेवण्यासाठी, कपाळाच्या भागावर जळूचा वापर - डोळ्याच्या मार्जिनच्या बाहेर - एक उपयुक्त आणि प्रभावी उपचार उपाय आहे. सौम्य आणि वारंवार शुद्धीकरण केल्याने डोळयातील पडदा खाली द्रव जमा होण्यास मदत होते. त्यानंतर डोळ्यांमधून विषारी पदार्थ काढून टाकण्यासाठी, तसेच रक्तवाहिन्यांची असामान्य वाढ आणि वारंवार होणारी गळती कमी करण्यासाठी औषधे दिली जाऊ शकतात. नेत्र-तर्पण आणि नेत्र-अंजन (डोळ्यांमध्ये हर्बोमिनरल ओल्या पावडरचा वापर) हे पर्यायी अभ्यासक्रम निओ-व्हस्क्युलायझेशनची प्रक्रिया पूर्ववत करण्यासाठी आवश्यक आहेत. जे रुग्ण अद्याप प्रतिसाद देत नाहीत त्यांच्यासाठी शिरो-धारा (कपाळावर लक्ष केंद्रित करून द्रव औषध ड्रिप) आणि बस्ती (औषधयुक्त एनीमा) च्या स्वरूपात अतिरिक्त उपचार दिले जातात. अशाप्रकारे, दृष्टी हळूहळू पूर्ण किंवा अंशतः पुनर्संचयित केली जाऊ शकते (ज्या टप्प्यावर उपचार सुरू केले आहे त्यावर अवलंबून), आणि दृष्टीचे पुढील नुकसान टाळता येऊ शकते. या साठी मानक उपचार वेळ सहसा 4-6 महिने आहे.
अशाप्रकारे आयुर्वेदिक हर्बल उपचारांचा उपयोग एएमडीच्या कोरड्या आणि ओल्या अशा दोन्ही प्रकारांवर प्रभावीपणे उपचार करण्यासाठी केला जाऊ शकतो, गंभीर दीर्घकालीन दुष्परिणामांचा धोका न होता.
वय संबंधित मॅक्युलर डिजेनेरेशन, एआरएमडी, एएमडी, आयुर्वेदिक उपचार, हर्बल औषधे, ओले एएमडी, ड्राय एएमडी