अर्धांगवायू किंवा पक्षाघात ही एक वैद्यकीय स्थिती आहे ज्यामध्ये मेंदूतील पॅथॉलॉजीमुळे शरीराच्या विविध भागांचे नुकसान किंवा बिघडलेले कार्य उद्भवते ज्याचा परिणाम एकतर कमी झालेल्या रक्तपुरवठा (80 - 85%) किंवा मेंदूमध्ये रक्तस्त्राव (15 ते 20%) होतो. %). एथेरोस्क्लेरोसिस किंवा एम्बोली म्हणून ओळखल्या जाणार्‍या रक्ताच्या गुठळ्यांमुळे मेंदूच्या वाहिन्यांना रक्तपुरवठा कमी होतो. अर्धांगवायू किंवा पक्षाघाताच्या लक्षणांमध्ये अशक्तपणा किंवा अंग अर्धांगवायू, चेहऱ्याचे स्नायू अर्धांगवायू, बोलण्यात अडचण, समन्वय समस्या, चक्कर येणे आणि दृष्टी समस्या, अचानक डोकेदुखी आणि बेशुद्ध होणे यांचा समावेश होतो. मेंदूच्या कोणत्या भागावर परिणाम होतो आणि त्याची तीव्रता किती आहे यावर अवलंबून, अर्धांगवायूचा परिणाम मोनोप्लेजिया (एका अंगावर परिणाम करणारा), हेमिप्लेजिया (एका बाजूच्या वरच्या आणि खालच्या अंगावर परिणाम करणारा) आणि पॅराप्लेजिया (दोन्ही खालच्या अंगांवर परिणाम करणारा) होऊ शकतो.
तीव्र अर्धांगवायू ही एक वैद्यकीय आणीबाणी आहे आणि गंभीर गुंतागुंत आणि मृत्यू टाळण्यासाठी सामान्यतः हॉस्पिटलच्या अतिदक्षता विभागात उपचार करणे आवश्यक आहे. तीव्र अवस्था कमी झाल्यानंतर, आयुर्वेदिक हर्बल उपचार लवकरात लवकर, शक्यतो अर्धांगवायूचा झटका आल्यानंतर तीन ते चार दिवसांत सुरू करणे आवश्यक आहे जेणेकरून उपचारांचा जास्तीत जास्त फायदा मिळावा. अर्धांगवायू किंवा स्ट्रोकसाठी आयुर्वेदिक हर्बल उपचारांमध्ये तोंडी औषधे तसेच स्थानिक उपचार दोन्ही समाविष्ट आहेत. स्थानिक थेरपी ही औषधी तेलांचा वापर, औषधी डेकोक्शन्ससह फोमेंटेशन आणि विविध हर्बल मलहम आणि पेस्टसह मसाज या स्वरूपात आहे. स्थानिक थेरपी स्‍नायूमस्‍क्युलर जंक्‍शन उत्तेजित करण्‍यात आणि स्नायू व कंडरा मजबूत करण्‍यात मदत करते. या उपचारामुळे मेंदू आणि मज्जातंतूंना लवकरात लवकर बरे होण्यासाठी उत्तेजन मिळते.
मेंदूतील नुकसान भरून काढण्यासाठी आणि स्थितीचे पॅथॉलॉजी पूर्ववत करण्यासाठी तोंडी औषधे सुरुवातीला दिली जातात. इस्केमिक अटॅकमुळे रक्तपुरवठा कमी होत असल्याने, एथेरोस्क्लेरोसिस आणि रक्ताच्या गुठळ्या असल्यास त्यावर उपचार करण्यासाठी आयुर्वेदिक हर्बल औषधे दिली जातात. हेमोरॅजिक पॅरालिसिसच्या बाबतीत, खराब झालेल्या धमन्या आणि केशिका बरे करण्यासाठी आणि शांत करण्यासाठी उपचार दिले जातात. खराब झालेल्या चेतापेशींना बरे करण्यासाठी आणि पुनर्जन्म प्रक्रियेत मदत करण्यासाठी पुढील उपचार दिले जातात. नंतर प्रभावित व्यक्तीचे पुनर्वसन करण्यासाठी, नुकसान कमी करण्यासाठी आणि शक्य तितक्या प्रमाणात पुनर्प्राप्ती करण्यासाठी उपचार चालू ठेवले जातात. तोंडी औषधोपचार आणि मसाज सोबत श्रेणीबद्ध व्यायाम आणि फिजिओथेरपी देखील आवश्यक आहे.
अर्धांगवायूची तीव्रता आणि तीव्रता यावर अवलंबून, बहुतेक प्रभावित व्यक्तींना सामान्यतः दोन ते चार महिन्यांपर्यंत उपचारांची आवश्यकता असते. आयुर्वेदिक हर्बल उपचारांमुळे पक्षाघात किंवा पक्षाघाताने ग्रस्त लोकांमध्ये लक्षणीय आणि लक्षणीय सुधारणा होऊ शकते.
आयुर्वेदिक हर्बल उपचार, हर्बल औषधे, पक्षाघात, पक्षाघात