स्मृतिभ्रंश ही एक वैद्यकीय स्थिती आहे ज्यामध्ये तर्कशक्ती, स्मरणशक्ती आणि इतर मानसिक क्षमतांचा समावेश असलेल्या संज्ञानात्मक कार्यांमध्ये हळूहळू घट होत आहे. डिमेंशिया हळूहळू दैनंदिन क्रियाकलाप जसे की घरगुती काम, ड्रायव्हिंग आणि वैयक्तिक काळजी जसे की आंघोळ करणे, कपडे घालणे आणि आहार देणे यांसारख्या गोष्टींमध्ये व्यत्यय आणतो. ही स्थिती वृद्ध लोकसंख्येच्या सुमारे 1% प्रभावित करते आणि वय-संबंधित स्मरणशक्ती कमी होण्यापेक्षा वेगळी आहे ज्यामध्ये एखादी व्यक्ती लहान तपशील विसरू शकते परंतु तरीही ती नवीन गोष्टी शिकण्यास सक्षम असेल आणि सामान्यतः एकंदर स्वावलंबी असेल. स्मृतिभ्रंश दोन प्रकारचे असू शकते: अपरिवर्तनीय ज्यामध्ये अल्झायमर रोग, रक्तवहिन्यासंबंधी स्मृतिभ्रंश आणि पार्किन्सन रोग यांसारख्या कारणांचा समावेश होतो; डिमेंशियाच्या उलट करता येण्याजोग्या प्रकारात डोके दुखापत, संक्रमण, CSF द्रव जमा होणे, ट्यूमर, चयापचय आणि हार्मोनल विकार, औषध प्रतिक्रिया, विषारी प्रदर्शन आणि खराब ऑक्सिजन पुरवठा यासारख्या कारणांचा समावेश होतो.
स्मृतिभ्रंशासाठी आयुर्वेदिक हर्बल उपचारांमध्ये आयुर्वेदिक हर्बल औषधांचा वापर समाविष्ट आहे जे मेंदूवर कार्य करतात, मेंदूच्या पेशी मजबूत करतात, मेंदूच्या सायनॅप्स दरम्यान न्यूरोट्रांसमिशन सुधारतात आणि हळूहळू मेंदूतील झीज होण्याची प्रक्रिया उलट करण्यात मदत करतात. मध्यवर्ती मज्जासंस्थेवर कार्य करणारी आयुर्वेदिक हर्बल औषधे डिमेंशियावर उपचार करण्यासाठी दीर्घकाळापर्यंत उच्च डोसमध्ये वापरली जातात. जळजळ, संसर्ग, ट्यूमर किंवा जास्त द्रवपदार्थामुळे होणारा दाब, औषधे किंवा रसायनांमुळे विषाक्तपणाचा विकास, तसेच चयापचय आणि हार्मोनल विकार सुधारणे यासारखी कोणतीही ज्ञात कारणे दुरुस्त करण्यासाठी देखील उपचार दिले जातात. एथेरोस्क्लेरोसिसचा उपचार आणि मेंदूला ऑक्सिजनचा हळूहळू कमी होत जाणारा पुरवठा हा उपचाराचा एक महत्त्वाचा पैलू आहे, विशेषत: वृद्धांमध्ये, आणि त्याहूनही अधिक ज्ञात हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी रोग असलेल्या व्यक्तींमध्ये.
डिमेंशियाचे योग्य निदान लवकरात लवकर होणे महत्त्वाचे आहे, यामुळे लवकर उपचार सुरू होण्यास आणि मेंदूच्या पेशींचा ऱ्हास थांबविण्यात मदत होते. स्थितीच्या तीव्रतेनुसार, स्मृतिभ्रंश झालेल्या व्यक्तींना 4-6 महिने किंवा त्याहून अधिक कालावधीसाठी आयुर्वेदिक हर्बल उपचारांची आवश्यकता असू शकते.
आयुर्वेदिक हर्बल उपचार, हर्बल औषधे, स्मृतिभ्रंश